Al sinds Poetins aantreden in 2000 probeert Moskou het imago van de president tot in detail te regisseren. Het Kremlin geeft regelmatig officiële persfoto’s uit waarop hij in uiteenlopende poses te zien is. Poetin die met ontbloot bovenlijf door de natuur slentert, Poetin in een straaljager, Poetin in een onderzeeër, Poetin die een luipaard knuffelt en Poetin die al judoënd zijn tegenstander tegen de grond werkt. Op het eerste gezicht allemaal beelden die op de lachspieren werken. Toch zit er een weldoordacht idee achter deze publieke beeldvorming. Perceptie is realiteit, zo lijkt de gedachtegang aan het Rode Plein. Een truc uit de marketingwereld waar in Moskou gretig gebruik van wordt gemaakt. Ceci n’est pas une pipe, of toch wel?
@backlink(209435)
Volgens Ruslandkenner Marc Jansen, voormalig hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, neemt Poetin door de jaren heen wisselende gedaantes aan: ‘Er is niet één specifiek imago dat consequent naar buiten wordt uitgedragen. Het ene moment is hij een macho, het volgende moment de betrouwbare leider en weer iets later is hij de orthodox gelovige of de dierenvriend.’
In het officiële fotoalbum van de Russische president valt inderdaad geen constante te ontdekken, behalve dan misschien de mate van enscenering van de beelden. Poetin probeert een hybride beeld van zichzelf naar 3buiten te brengen. Hij is een man met vele gezichten. Een kameleon die van kleur verandert en daarmee verschillende doelgroepen aanspreekt. De voorbeelden uit afgelopen jaren geven een goed idee over de veelzijdigheid van zijn verschijning.
1. Jan met de pet
Zo doken er in augustus vorig jaar beelden op van Poetins vakantie in de Toeva-regio in Rusland, de plek waar hij zich inmiddels bijna jaarlijks zonder shirt laat fotograferen. De foto’s tonen de president samen met zijn minister van Defensie Sergej Sjojgoe aan een meer in het grensgebied met Mongolië. De heren genieten er zittend op veredelde campingstoeltjes van de natuur en het mooie weer. Gezicht in de zon, sportieve bergschoenen aan de voeten en vissershoedje op het hoofd. Andere beeltenissen die tijdens het uitstapje naar Toeva werden genomen, tonen Poetin met een vers gevangen snoek in zijn hand die hij vlak daarvoor met snorkel en speer door het meer achtervolgde. Op weer een ander plaatje is Poetin in datzelfde meer te bewonderen terwijl hij al borstcrawlend door het water beweegt. Het zijn vakantiekiekjes zoals ieder ander ze ook kan hebben. Ze kenmerken zich door de kneuterige alledaagsheid: ouwe jongens krentenbrood op de Russische taiga. De foto’s vertellen het verhaal van Poetin de normale man die op vakantie gaat en met vrienden een hengeltje uitwerpt. Jan met de pet, maar dan op zijn Russisch.
2. Vroom christen
Het imago van de gewone man is echter slechts een van de vele verschijningsvormen die de Russische president cultiveert. In januari van dit jaar gaf het Kremlin foto’s vrij van Poetin die zich onderdompelt in een wak in een bevroren meer. Ter gelegenheid van de Russisch-Orthodoxe Epifanie duiken gelovige Russen elk jaar op 19 januari ijskoud water in om de doop van Jezus in de Orthodoxe Kerk te vieren. Zo ook Poetin. Omringd door priesters loopt de 65-jarige president in een schapenwollen jas en kniehoge vilten laarzen af op het gat in het ijs in het Seligermeer in Zuid-Siberië. Terwijl hij tot zijn middel in het water staat, bungelt een christelijk kruis aan een lange ketting om zijn hals. Voordat hij zoals de traditie voorschrijft drie keer kopje onder gaat, slaat hij nog snel een kruisje. De president toont zich een vroom christen die zich vol overgave wijdt aan zijn godsdienst, net als de miljoenen andere gelovige Russen.