Seks in je slaap? Sexsomnia bestaat

Soms heb je het niet eens in de gaten, totdat je ’s ochtends wakker wordt en degene naast je opeens met grote ogen naar je kijkt.

‘Zo, lekker geslapen?’

‘Volgens mij wel, hoezo?’

‘Je was wat… eh, onrustig vannacht.’

‘Heb ik gesnurkt?’

‘Nee hoor.’

‘Heb ik liggen woelen?’

‘Zoiets: je hebt me half aangerand. Weet je dat echt niet meer?’

De wake-up of shame zou je het kunnen noemen, dat ongemakkelijke moment waarop je je realiseert dat je een seksdroom hebt gehad, die je vervolgens ook nog eens hebt gepraktiseerd, maar waar je geen idee van hebt dat het daadwerkelijk is gebeurd. Sexsomnia wordt het in wetenschappelijke kringen genoemd en het – excusez le mot – rukt steeds vaker op tussen de lakens.

Een probleem? Dat is maar hoe je het bekijkt. Vooropgesteld: het is niet dat het inmiddels op grote schaal voorkomt in de slaapkamer. Volgens een rapport (weliswaar uit 2010, maar vorig jaar nog geüpdatet) in Clinical Neurology and Neurosurgery heeft zo’n 7 procent van de volwassen wereldbevolking er last van – reken zelf maar uit hoeveel tientallen miljoenen mensen dat zijn – en algemeen wordt aangenomen dat mannen er iets meer last van hebben dan vrouwen. Nou ja, last: wat voor de één als onwenselijk wordt gezien in het holst van de nacht, is voor de ander misschien wel een aangename onderbreking van de REM-slaap.

Wat het nou precies is? Sexsomnia – je mag ook gewoon slaapseks zeggen – valt officieel onder de noemer slaapstoornissen, net als bijvoorbeeld slaapwandelen en praten in je slaap. De oorzaak hiervan zou je kunnen vinden in chronische vermoeidheid (waarbij je af en toe in zo’n slaap-waaktoestand verkeert dat je niet zeker weet of je wakker bent of slaapt), stress, een onregelmatig slaappatroon en het gebruik van slaapmedicatie, maar om daar honderd procent zekerheid aan te geven is iets waar wetenschappers hun vingers niet aan willen branden.

Wat wél met enige zekerheid kan worden gezegd, is dat het wordt getriggerd door omgevingsgeluid, waarbij we meteen belanden bij een mogelijke oplossing: alleen slapen en dan bij voorkeur in een stille kamer. De aanname dat je misschien oversekst of zelfs seksverslaafd bent, kan wat neurologen betreft meteen de prullenbak in. Professor psychologie Carlos Schenck van de universiteit in Minnesota: ‘Een hoog libido triggert sexsomnia niet. Er is geen relatie tussen een onbevredigde seksdrift en slaapseks.’ Want dat komt onherroepelijk bij zo’n wakeup of shame kijken, de automatische afkeurende blik van de ander als je de hand wél aan jezelf hebt geslagen en niet aan je bedpartner. Maar tegelijkertijd kun je je afvragen of dat wel zo erg is: het is niet alsof je vreemdgaat, of wel?