Formule 1-legende Sir Jackie Stewart: 'De huidige coureurs hebben niet genoeg waardering voor de sport maar ze weten ook niet beter'

De wereld van Formule 1 druipt van het geld, sex en alles jet set. De beste coureurs scheuren over de moeilijkste banen en trotseren de dood in de snelste auto's ter wereld terwijl hordes modellen en prachtige dames de pitstop en de vip-feestjes bevolken. Ondertussen staan schreeuwende fans euforisch bij de chicanes te hopen op een glimp van hun favoriete coureurs. De feestjes beginnen vaak al dagen voor de Grand Prix en gaan nog dagenlang door nadat de meeste teams weer vertrokken zijn.

Lees ook: De Mercedes AMG Project One is gewoon een Formule 1-wagen voor de openbare weg

Hollywood wist dit natuurlijk in een film te proppen door de rivaliteit tussen James Hunt en Nikki Lauda uit te lichten, zeker James Hunt is een toonbeeld geworden van snelle jongens die genieten van de roem, het geld en de vrouwelijke aandacht. Maar hoewel Hunt slechts één echte overwinning op zijn naam kon schrijven en er ook coureurs zijn die door de hedonistische bijzaken zo afgeleid werden dat ze nooit echt wonnen (Sir Stirling Moss) zijn er ook coureurs die weten wat genieten was en ongekend succes op het circuit hadden. Neem bijvoorbeeld Sir Jackie Stewart.

Het vereist ongekende discipline om alle afleidingen te weerstaan en succes te hebben op het circuit. De drievoudig cup-winnaar Sir Jackie Stewart was zo snel als een kogel en net zo doelgericht. Over kogels gesproken, voor hij begon te racen was Stewart een competitief schutter. Toen hij veertien jaar oud was wist hij al wedstrijden te winnen door met een vuurwapen doelen te raken. 'Als je een lange nacht gaat stappen voor een race dan kan je een klein foutje maken en deze rechttrekken door beter te rijden maar zodra je een kogel afvuurt was het gedaan. Wanneer je mist, verlies je. Hierdoor leerde ik vroeg over mind-management waardoor ik tijdens mijn F1-carrière niet afgeleid raakte.'

Lees ook: Even helemaal klaar met de Formule 1? Hoe zit het met de Formule E?

Hoewel hij zich zeker niet in een klooster had verscholen tijdens zijn carrière spreken de cijfers voor zich: F1-wereldkampioen in 1969, in 1971 en in 1973 daarnaast won hij 27 keer een Grand Prix en gedurende zijn achtjarige F1-carrière wist hij maar liefst 43 keer een podiumplek te bemachtigen. Daarnaast haalde hij een keer de tweede plaats tijdens de 24 Uur van Le Mans en is hij 18 jaar sportcommentator geweest bij ABC. Hij is ten slotte de enige racer die ooit verkozen werd tot Sports Illustrated sportman van het jaar en Wide World of Sports atleet van het jaar.

Hij heeft zijn succes, volgens hemzelf, vooral te wijten aan te weten wanneer je je moet gedragen. 'Overal is geld, zijn mooie vrouwen en zijn er oneindig veel mensen die wat van je willen, wat met je willen doen of gewoon je handtekening willen hebben. Ze willen allemaal een deel van je en dat kan je erg beïnvloeden. Voor sommige kan het verslavend werken en zodoende een grote afleiding zijn.'

'Van Nikki Lauda tot Ayrton Senna en mijzelf, allen waren we erg gefocust, dat hield ons vaker op het podium dan de coureurs die afgeleid waren door de vrouwen en de feesten.'

Vandaag de dag is dit nog steeds het geval al vindt hij wel dat de race makkelijker is geworden en dat men zich meer kan mengen in het feestgedruis. Daarnaast werken de meeste F1-coureurs tegenwoordig met makkelijkere agenda's zodat ze meer tijd hebben om bij te komen van een wedstrijd, hierdoor worden hun levens veel makkelijker.

'De coureurs zijn nooit meer overspannen. Tegenwoordig rijden ze nog maar twintig races gedurende negen maanden met erg weinig speed-testing tussendoor. Wij reden vroeger soms wel twee of drie Grand Prix's per weekend of dertig races gedurende tien dagen. Ik heb ooit eens vier races gewonnen in één weekend.'

Stewart denkt dat de huidige coureurs niet weten hoe makkelijk ze het wel niet hebben met alle moderne agenda's ook vieren ze niet wat ze hebben op het gebied van faciliteiten, technologie of de veiligheid. Hij neemt het ze niet kwalijk dat menig coureur de sport niet meer op waarde schat. 'Ze weten gewoon niet beter.'

'De huidige race-wereld is de enige die de coureurs ervaren hebben. Geen van hen was al geboren toen ik mijn eerste Grand Prix won. Ze hebben geen F1-wagens gehad zonder gordels. Ze hebben alleen gehoord over het seizoen van 1968 toen vier coureurs kwamen te overlijden in vier weken tijd. Ze rijden nu op een Nürburgring die veel veiliger is omdat wij in 1970 weigerden te rijden, simpelweg omdat het suïcidaal was. Dankzij onze actie van toen is binnen de Formule 1 zo veilig geworden dat ze 18 jaar lang geen coureur verloren tot de dood van Roland Ratzenberger en Senna in 1994. Zij (de jonge coureurs) hebben dat allemaal nooit ervaren.'

De racers vandaag de dag vliegen maar wat rond in hun privé-vliegtuigen met een team voedingsdeskundigen, chefs en personal trainers zodat ze gezond blijven. De vliegende Schot ging gewoon op dieet,  af en toe naar de sportschool en vloog net als de rest van de wereld met een passagiersvliegtuig.

Sir Jackie Stewart heeft zijn bijnaam The Flying Scot te danken aan zijn reisschema, niet aan zijn gedrag op het circuit. In 1972 vloog Stewart 86 keer over de Atlantische Oceaan, in totaal vloog hij in één jaar meer dan 720.000 kilometer.

Al met al begrijpt hij de veranderingen in de sport wel. 'Wanneer ik naar de mannen van vandaag kijk zijn we uiteindelijk toch dezelfde types. We zijn hetzelfde beest diep vanbinnen. Ja, de roosters zijn anders, de technologie verandert, de circuits veranderen en de professionele coureurs veranderen met de vooruitgang mee. We evolueren, dat is deel van het leven als coureur.' En hoewel zijn mede-coureurs destijds druk waren met zuipen, feesten en met een kater op de baan aankwamen was Stewart altijd gefocust, druk en bezig met het schoonhouden van de motor. Zijn vrouw hield zelfs de statistieken bij tijdens de snelheidstests, tijdritten en tijdens de rondes gedurende een race. Diezelfde vrouw heeft tegenwoordig dementie, om die reden organiseert men de Race Against Dementia. Verschillende coureurs en organisaties werken hier aan mee en proberen geld in te zamelen voor onderzoek.

Terwijl Lewis Hamilton en Sebastian Vettel hun pakken dichtritsen en zich klaarmaken om in de auto te stappen staat Stewart nog altijd nostalgisch op de de baan te genieten van alle fans. En hoewel hij één van de laatste koningen is uit een vervlogen tijdperk en hij zich nu inzet voor de het goede doel blijft voor hem de race altijd doorgaan.