Zijn we als mensheid de lul? Kwaliteit sperma wordt steeds slechter

Het was een klein bommetje dat al jaren op scherp stond, maar onlangs dan toch tot ontploffing kwam. Al decennia wordt ons sperma nauwlettend in de gaten gehouden en waar nodig de noodklok geluid over het steeds verder afnemende aantal zaadcellen per ejaculatie, maar wat een paar jaar geleden nog als ‘westers’ probleem werd gezien – Aziatische, Zuid- Amerikaanse en Afrikaanse mannen ontsprongen tot dusver namelijk de dans (of werden niet of nauwelijks onderzocht) – is nu een bewezen globaal probleem.

Wat is er nou precies aan de hand? Volgens internationaal onderzoek, aangevoerd door de universiteit van Jeruzalem, is het gemiddelde aantal zaadcellen per zaadlozing wereldwijd gehalveerd ten opzichte van de eerste metingen 46 jaar geleden. En dat is een groot probleem, zegt hoofdonderzoeker Hagai Levine: ‘Als we dat niet oplossen, dan kan het voortbestaan van de mensheid worden bedreigd.’

Het zou zomaar het scenario van een sciencefictionfilm kunnen zijn, of een horrorscenario zelfs, maar als we volgens hem onze levensstijl niet aanpassen, wordt dat doembeeld sneller werkelijkheid dan we zouden moeten willen. ‘Hormoonverstorende stoffen’, zoals de NOS en Nieuwsuur de chemische stoffen in bijvoorbeeld crèmes en plastic noemen, en het toenemende gebruik ervan in de laatste jaren, zouden de boosdoener zijn, al is daar in het onderzoek geen keihard bewijs voor te vinden. Wel komen daarin duidelijke aanwijzingen naar voren dat de verminderde vruchtbaarheid eigenlijk al begint bij, hoe tegenstrijdig dat ook klinkt, de zwangerschap. Want door het toenemende gebruik van hormoonverstorende stoffen, zoals de zo gevreesde weekmakers, bestaat de kans dat de foetus daardoor wordt aangetast, met een sneeuwbaleffect als gevolg. Want ga maar na: als de moeder schadelijke stoffen binnenkrijgt, wordt het voortplantingsorgaan van het ongeboren kind aangetast, waardoor dat kind weer minder vruchtbaar is enzovoorts.

Gaan wij als mensheid nu massaal voor de bijl of zijn we al te laat? Als je bijvoorbeeld naar Scandinavië kijkt zou je denken van wel. Daar is 1 op de 5 mannen al niet meer in staat om zich op natuurlijke wijze voort te planten en is daarom genoodzaakt om een IVF -traject in te gaan. Als die trend zich ook voortzet in de rest van de wereld, zijn er zelfs wetenschappers die beweren dat we in 2050 allemaal veroordeeld zijn tot zo’n scenario.

Maar zoals bij elk onderzoek met een alarmerende uitkomst zijn er ook tegengeluiden te horen, bijvoorbeeld van onderzoekers die vraagtekens zetten bij de onderzoeksmethoden. Zij stellen namelijk dat de zaadproductie helemaal niet is afgenomen in de afgelopen 46 jaar, maar dat mannen gewoon op latere leeftijd kinderen krijgen en dat die hogere leeftijd er vooral debet aan is dat de kwaliteit van ons sperma afneemt.

Vertekend beeld of niet, ons zaad houdt de gemoederen bezig en dat zal de komende jaren er niet minder op worden. En dat terwijl de wereldbevolking alleen maar blijft toenemen, dus hoe slecht is ons zaad nu werkelijk? Vooral veel blijven oefenen is ons advies.