20 jaar later: wie schoot 2Pac dood?

Vandaag twintig jaar geleden - 13 september 1996 - overleed Tupac Shakur. Sindsdien verkocht de rapper zo'n 60 miljoen platen, meer dan wie ook.

Zes dagen voor zijn dood werd 2Pac in het bijzin van zijn manager Suge Knight doorzeefd door een kogelregen, nadat hij een bokswedstrijd van Mike Tyson had bezocht. In de jaren erna volgden de verdachten elkaar, nog steeds rest de vraag: wie shoot 2Pac dood. Vijf theorieën op een rij.

Lees ook: Top 5 documentaires over Tupac Shakur

THEORIE 1: The Notorious B.I.G.

Meteen na 2Pacs dood werd The Notorious B.I.G. genoemd als mogelijke dader. De reden was simpel: hun beef was steeds gewelddadiger geworden, ze bedreigden elkaar voortdurend, en B.I.G.'s labelbaas Puff Daddy had al jaren een criminele reputatie. Maar is er verder een overtuigend argument om B.I.G. te verdenken? Eigenlijk niet.

Op de avond van de moord zat 'Biggie' in een studio in New York. Bovendien werd hij een half jaar later zelf vermoord bij een identieke drive-by-shooting in Los Angeles. In de loop der jaren heeft zijn verdenking daardoor flink aan kracht verloren. Soms noemt een schimmige bron nog Puff Daddy als mogelijke dader, maar haast niemand beschouwt hem als betrokkene bij 2Pacs dood, laat staan dat B.I.G. er nog van verdacht wordt.

THEORIE 2: De LAPD

Ook de moord op B.I.G. is nooit opgelost. En bij beide liquidaties kwam het LAPD-onderzoek verdacht traag op gang. Er werden geen helikopters gebruikt of achtervolgingen ingezet; de auto's noch wapens van de schutters werden ooit teruggevonden. En getuigen werden niet of nauwelijks verhoord, waardoor er amper serieuze verdachten in beeld kwamen. Bij 2Pacs dood claimde de politie achteraf 'onderbezet' te zijn, wat bij collega's weer verbazing opriep: waar was die claim op gebaseerd?

Ook merkwaardig: rapper Yaki Kadafi (foto) was getuige van de moord ? hij zat in de auto achter 2Pac ? en maakte enkele maanden na 2Pacs dood bekend dat hij belangrijke info over de schutters had. En dat hij die in het geheim aan de LAPD wilde geven. Wat gebeurde? Dit nieuws lekte tegen afspraken in uit naar de media, en niet veel later werd Kadafi vermoord onder evenmin opgehelderde omstandigheden. Het idee dat de LAPD iets met de zaak te maken heeft is het afgelopen decennium gegroeid, maar tot concrete aanwijzingen of vorderingen in de zaak heeft dat niet geleid.

THEORIE 3: Orlando Anderson

Hij was een trots bendelid, werd door 2Pac rigoureus in elkaar geslagen en enkele uren later was 2Pac dood. Genoeg reden om Anderson te verdenken, maar hij is nooit gaan gelden als officie?le verdachte ? hij is slechts e?e?n keer kort ondervraagd en hij hoefde nooit vast te zitten. Anonieme bronnen melden dat Anderson op straat heeft opgeschept over hoe hij 2Pac vermoordde. Het zal nooit meer officieel bevestigd worden: Anderson werd in 1998 doodgeschoten.

Dat is inmiddels een van de grote problemen van 2Pacs moordzaak: bijzonder veel betrokkenen of verdachten zijn ook overleden. De moeder van Tupac, enkele dienstdoende agenten, veel vrienden. Toch is men het er wel over eens: er is geen serieuze reden Anderson te verdenken. Onderzoeksjournalisten en filmmakers hebben de afgelopen jaren allerlei mogelijke daders geopperd, en Anderson zit daar nooit meer tussen.

THEORIE 4: Suge Knight

Hij was 2Pacs platenbaas, hij zat naast hem terwijl die werd doodgeschoten en werd nota bene geraakt door een kogel: het geeft geen aanleiding Knight te verdenken. Toch is hij de afgelopen jaren het meest genoemd als mogelijke verdachte. Niet vanwege zijn immense strafblad ? hij heeft als bendelid van The Bloods zo'n reeks veroordelingen, vechtpartijen, verdachtmakingen en vermeende liquidaties achter zijn naam staan dat een volwaardig politiebureau zich erop zou kunnen storten ? maar omdat steeds meer mensen naar hem hebben gewezen. Betrokkenen, agenten, onderzoekers.

Wat Knights motief zou zijn: er deden hardnekkige geruchten de ronde dat 2Pac weg wilde bij Death Row Records. Dood zou hij Knight daardoor veel meer kunnen opleveren dan levend, aangezien Knight dan de rechten zou krijgen over platen vol onuitgebracht werk. Bovendien had hij anno 1996 nauwe banden met veel LAPD-medewerkers.

Een week na het incident zei Knight in een interview overigens dat hij het de politie absoluut niet zou zeggen als hij wist wie 2Pac had doodgeschoten. En vorig jaar dook een filmpje op waarin hij met stalen gezicht beweerde: ‘Waarom denk je dat er nooit een verdachte gearresteerd is? Omdat Tupac niet dood is. Hij zit gewoon een Cubaanse sigaar te roken op een eiland.’

THEORIE 5: 2Pac leeft nog

Natuurlijk heeft 2Pac zichzelf niet omgebracht, maar er klinken nog steeds stemmen die beweren dat hij alles in sce?ne heeft gezet ? Suge Knights woorden over de Cubaanse sigaar zijn mogelijk minder ridicuul dan ze in eerste instantie lijken. Waarom nog steeds wordt gedacht dat 2Pac leeft? Hij rapt in zijn nummers vaak over zijn naderende dood, hij heeft meerdere keren geroepen dat hij terug zal komen (wat hij in de videoclip van 'I Ain't Mad At Cha' zelfs doet) en bijna niemand heeft zijn dode lichaam gezien: vrijwel direct na zijn overlijden werd hij in besloten kring gecremeerd.

Daar komt bij dat hij zichzelf kort voor zijn overlijden de bijnaam Makaveli gaf, naar de vijftiende-eeuwse filosoof Machiavelli, die in zijn geschreven werk aanraadt je dood in sce?ne te zetten om je vijanden te verslaan.

Duizenden fans hebben aan de hand van zijn werk geprobeerd uit te rekenen op welke precieze datum 2Pac in de schijnwerpers zal terugkeren, en tot op de dag van vandaag duikt er af en toe beeld op dat moet aantonen dat hij inderdaad nog leeft. Er doet een foto de ronde die zou bewijzen dat Pac in 2011 bij de Occupy-beweging in Londen stond, er zijn filmpjes van mannen met een aan 2Pac verwant uiterlijk en met titels zoals: TUPAC IS ALIVE NEW PROOF 2016!